محمد هادی بیات

از آنجا که ماه رجب، ماه امیرالمؤمنین، علی(علیه السّلام) است، یکی از با فضیلت ترین اعمال این ماه، که بسیار به آن سفارش شده، خواندن هرچه بیشتر سورۀ مبارکۀ توحید است [1]، چرا که این سوره، سورۀ مورد علاقۀ حضرت بوده است.

نقل شده که رسول اکرم(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) به برخى از کسانى که در لشکر اسلام به فرماندهی على(علیه السّلام) به جنگ ذات السَّلاسِل رفته بودند فرمودند: امیر و فرمانده خود را چگونه یافتید؟

عرض کردند: چیزى غیر از خوبى از او ندیدیم، جز آنکه در تمام نمازها که ما پشت سر او مى خواندیم سوره قُل هُوَ الله أحَدٌ» را می ­خواند.

رسول خدا(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) فرمودند: من این مطلب را از او خواهم پرسید.

چون على(علیه­ السّلام) به نزد پیامبر(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) آمدند، آن حضرت به او فرمودند: یا على! چرا در تمام نمازهایى که با ایشان خواندى جز سوره اخلاص سوره دیگرى نخواندى؟

عرض کردند: اى رسول خدا، این سوره را دوست دارم.

پیامبر(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) فرمودند: به راستى که خدا نیز تو را دوست دارد، چنانچه تو سورۀ توحید را دوست دارى.

سپس فرمودند: اى على! اگر نمى ­ترسیدم از اینکه گروه هایى از مسلمانان درباره تو بگویند آنچه را که نصاری درباره عیسى بن مریم(علیهما ­السّلام) گفتند [این که او را خدا یا پسر خدا خواندند]، امروز سخنى دربارۀ تو می گفتم که به هیچ گروهى از مردم نمی­ گذشتی جز آنکه خاک زیر پایت را [براى تبرّک و تیمّن] بردارند [2].

و البته رابطۀ زیبا و جالبی بین امیرالمؤمنین(علیه السّلام) و سورۀ مبارکۀ توحید وجود دارد، چنانچه از ابن عباس نقل شده است: رسول اکرم(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) به حضرت على(علیه السّلام) فرمودند:

اى على! منزلت تو در بین مردم، منزلت قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» در قرآن کریم است، که هرکه یک مرتبه آن ‌را بخواند، مانند قرائت یک سوّم قرآن است و هرکس دو مرتبه آن ‌را تلاوت نماید به منزله دو سوّم قرآن است و هر کس سه مرتبه بخواند، گویا تمام قرآن را قرائت کرده است.

همچنین هر کس به زبان، تو را دوست داشته باشد، یک سوّم اسلام‏ را دوست دارد و آن‌کس که با زبان و قلبش، تو را دوست داشته باشد، دو سوّم اسلام را دوست دارد و هر کس با زبان و قلب و دست‌هایش تو را دوست بدارد و به فرمانت با دشمنان اسلام بجنگد، دوستیش نسبت به اسلام تمام و به همۀ آن دست یافته است.

به حق آن‌کس که مرا به رسالت برانگیخته سوگند یاد می‌کنم که اگر اهل زمین، همانند اهل آسمان، تو را دوست داشته باشند، خداوند کسى از آنها را به آتش عذاب نمی‌کند [3].

جالب اینکه نماز امیرالمؤمنین(علیه ­السّلام) نیز پُر از سورۀ مبارکۀ توحید است: چهار رکعت و در هر رکعت پنجاه مرتبه سورۀ توحید خوانده می شود [4].

#پرونده_ی_ویژه

#ماه_رجب

_____________________

[1] اقبال الاعمال، ج3، ص217.

[2] الارشاد، ص101، فصل 27.

[3] کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین(علیه­السّلام)، ص 297 – 298.

[4] مصباح المتهجّد، ج2، ص 292 – 293.

یکی از اعمالی که به انجام آن در هر شب و روز سه ماهِ رجب، شعبان ، رمضان و نیز روز عید فطر سفارش شده و ثواب­های بسیار بسیار زیادی دارد، عملی است که از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) نقل شده، که کیفیت آن از این قرار است:

هر یک از این سُوَر و آیات را 3 مرتبه بخواند: حمد، آیت الکرسی، کافرون، توحید، ناس، فلق؛

سپس: 3 مرتبه: سُبْحانَ اللّهِ وَ الحَمْدُ لِلّهِ وَ لا إِلٰهَ إِلّا اللّهُ وَ اللّهُ أَکْبَرُ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ العَلِیِّ العَظیمِ»؛

سپس: 3 مرتبه: اللّهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»؛

سپس: 3 مرتبه: [اللّهُمَّ صَلِّ عَلیٰ جَمیعِ مَلائِکَتِکَ وَ أَنْبِیائِکَ]؛

سپس: 3 مرتبه: اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَ المُؤمِناتِ»؛

سپس: 400 مرتبه: أسْتَغْفِرُ اللّهَ [وَ أَتوبُ إِلَیْهِ]».

از حضرت رسول(صلّی­ الله­ علیه­ و آله) روایت شده: قسم به آن­که مرا به حق مبعوث کرد! هر مرد و زنی که این سوره­ ها و آیات را در این سه ماه بخواند، ـ در حالی­که این عمل هیچ روز و شبی از او فوت نشده ـ ، خداوند هر گناهی که بین او و خودش بوده را می­ بخشد، حتی اگر به تعداد ستاره­ های آسمان و قطره­ های باران و برگ درختان و به تعداد شن­ ها و کف دریا­ها باشد.

قسم به کسی­که مرا به حق برانگیخت! همانا بنده زمانی که از این سه ماه خارج شد و این عمل را در روز عید فطر انجام داد، منادی از آسمان ندا می­دهد که خداوند متعال می­گوید:

ای بندۀ من! تو حقیقتا حقیقتا حقیقتا دوست من هستی و به عوض هر حرفی که در این سه ماه خواندی، شفاعتی در حق برادران و خواهران [ایمانی] ات داری، و اگر گناهان آنها به تعداد ستاره­ های آسمان باشد، من همۀ آنها را به خاطر اکرام تو می بخشم.»

قسم به کسی­که مرا به حق مبعوث کرد! اگر بنده­ ای این سوره­ ها و آیات [و اذکار] را در عمرش، و در این سه ماه، یک­بار بخواند، حق تعالی هفتاد هزار حسنه برای هر حرفش به او عطا می­ کند، که هر حسنه­ اش نزد خدا از کوه­ های دنیا سنگین­ تر است.

و هر مرد و زنی که این سوره­ ها و آیات [و اذکار] را در این سه ماه بخواند و ارادۀ وجهُ الله کند(مخلصانه انجام دهد)، حق تعالی هفتصد حاجت او را در لحظۀ جان دادن و هفتصد حاجت را در قبر و هفتصد حاجت را هنگام خروج از قبر و مثل آن­ را در وقت پرواز کردن نامه­ های اعمال و مثل آن­ را هنگام سنجیدن اعمال و مثل آن­ را هنگام عبور از صراط بر آورده می­ سازد. و روز قیامت حق تعالی او را در سایۀ عرش خود قرار داده و از او آسان حساب می­ کشد. و او را هفتاد هزار فرشته تا بهشت مشایعت می­ کنند و نگهبان بهشت به استقبالش آمده و به او می­ گوید: جلو بیا! تا به تو نشان دهم آنچه را که خدا ـ به خاطر این سه ماه ـ برایت آماده کرده است. پس نگهبان بهشت او را می­ برد به سوی هفتصد شهری که در هر شهری هفتصد قصر است و در هر قصری هفتصد خانه است و در هر خانه­ ای هفتصد تخت است که بر هر یک از آن­ها فرش ­هایی از رنگ­های متنوع گسترده شده و حورالعین بهشتی روی آن قرار دارد.

پس خوشا به حال کسی که به این ثواب رغبت کند.

و کسی که این سوره­ ها و آیات و اذکار را بخواند و منکر قدرت خداوند عزّوجلّ نباشد، همانا خداوند متعال می فرماید: فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ» [2]:

پس هیچ کس نمى‏داند چه چیزهایى که مایه شادمانى و خوشحالى آنان است به پاداش اعمالى که همواره انجام میداده‏ اند، براى آنان پنهان داشته ‏اند.

خدایا، به همۀ ما توفیق عمل عنایت بفرما.

#پرونده_ی_ویژه

#ماه_رجب

_____________________

[1] این عمل با فضیلت را علامه مجلسی(رحمة­ الله­ علیه) در زاد المعاد» (ص-19) از وجود نازنین امیرالمؤمنین(علیه ­السّلام) نقل کرده­ است، و در بحار الانوار» (ج94، ص53-54) از انس بن مالک؛ که هر دو نفر از پیامبر اسلام (صلّی­ الله­ علیه­ و آله) نقل نموده ­اند.

و از آنجا که این دو نقل در بیان کیفیّت عمل و ثواب آن کمی با هم اختلاف دارند، در اینجا به نحوی که جامع هر دو روایت باشد بیان کردیم.

[2] السجده: 17.

از وجود نازنین مولی الموحدّین، امیرالمؤمنین، علی بن ابی­طالب(علیهما ­السّلام) روایت شده است:

رَجَبٌ‏ شَهْرِی‏ وَ شَعْبَانُ شَهْرُ رَسُولِ اللَّهِ(صلّی ­الله­ علیه­ وآله) وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ تَعَالَى» [1]:

رجب ماه من، شعبان ماه رسول خدا(صلّی ­الله­ علیه­ وآله­) و رمضان ماه خداوند بلند مرتبه است.

پس برای ورود به ماه رمضان می­ بایست در ماه پیامبر(صلّی ­الله­ علیه­ وآله­) و پیش از آن در ماه امیرالمؤمنین(علیه­ السّلام) معرفت خود را افزایش داده و ظرفیت لازم را کسب نموده و آماده شویم؛ تا از ماه میهمانی خداوند تبارک و تعالی بهتر و بیشتر بهره­ مند شویم.

درست مانند آنجا که حضرت رسول(صلّی­ الله­ علیه ­وآله­) فرمودند: أَنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ‏ وَ عَلِیٌ‏ بَابُهَا، فَمَنْ‏ أَرَادَ الْمَدِینَةَ فَلْیَأْتِهَا مِنْ بَابِهَا» [2]؛ این سه ماه مبارک نیز چنین ­اند.

آیا می­شود از ظرفیت ماه پیامبر(صلّی­ الله­ علیه­ وآله) به نحو احسن استفاده نمود، بی آنکه وارد ماه امیرالمؤمنین(علیه­ السّلام) شده و از آن بهرۀ کافی برده باشیم؟

آیا می­ شود در ماه خدا جزء میهمانان خاص او باشیم، بی آنکه در ماه رسولش به این ضیافت الهی وارد شده باشیم؟!

به همین خاطر است که اهل معنا از ماه رجب خود را آمادۀ ورود به ماه میهمانی خدا، ماه مبارک رمضان می­کنند. پس لازم است رابطۀ خود را با صاحبان این دو ماه، یعنی امیرالمؤمنین و حضرت رسول(صلوات الله علیهما) بهتر و بیشتر کنیم.

.مَنْ‏ أَرَادَ اللَّهَ‏ بَدَأَ بِکُمْ‏ وَ مَنْ وَحَّدَهُ قَبِلَ عَنْکُمْ وَ مَنْ قَصَدَهُ توجّه بِکُم.»[3]:

کسی­ که قصد رسیدن به خدا را دارد، از شما اهل­ بیت شروع می­کند، و کسی­ که خدا را یکتا می­داند، توحیدش را از شما گرفته، و کسی­ که مقصد و مقصودش خداست، به شما توجّه می­کند.

پس به هیچ­ وجه عجیب نیست که پیش از ورود به میهمانی خدا، ابتدا باید به ضیافت علوی و نبوی وارد شویم.

#پرونده_ی_ویژه

#ماه_رجب

_____________________

[1] مصباح المتهجد، ج2، ص797.

[2] من شهر علم هستم و علی دروازۀ آن؛ پس هرکه طالب شهر است، می بایست از در آن وارد شود. عیون اخبارالرضا(علیه السّلام)، ج1، ص233.

[3] فرازی از زیارت جامعۀ کبیره. من لایحضره الفقیه، ج2، ص615.

یکی از نکاتی که بعضی از اساتید تاریخ اسلام بهش اشاره کردن اینه که:

اگر چه عرب در دوران پیش از اسلام، رفتارهای زشت و ناپسند زیادی داشته تا جاییکه بعدها به آن دوره، دورۀ جاهلیّت» گفتن، امّا همین عرب جاهلی، اوصاف خوب و جالب زیادی هم داشته.

بعضی از این رفتارها اونقدر خوب و پسندیده بودن که حتّی اسلام پس از ظهورش مُهر تأیید به اون ها زد و اون عمل برای همیشه جزئی از اسلام شد. پس در واقع بعضی از مسائلی که ما امروزه به اونها مقیّدیم، همون مطالبی است که عرب جاهلی بهش مقیّد بوده و اسلام هم تأیید کرده.[1]

مثلا یکی از نمونه هاش اینکه: عرب جاهلی جنگ و خونریزی در ماه رجب» (و همینطور 3 ماه دیگه) رو حرام دونسته و ممنوعش کرده بود.

و اتّفاقا کلمۀ رجب هم به همین معنا اشاره داره، چرا که در لغت به معنای بزرگداشت و تعظیم نسبت به امری» است.

یعنی اونها به احترامِ این ماه، از جنگ دست می کشیدند.

.

حال که عرب جاهلی در این ماه دست از جنگ بر میدارد، خوب است که ما از او کمتر نباشیم،

پس اگر در سایر اوقات با گناه و معصیت به جنگ با خدا رفته ایم، دیگر در این ماهِ شریف دست از جنگِ محکومِ به شکست با پروردگار عالَم شُسته و سلاح بر زمین نهاده و طوق بندگی را دوباره بر گردن نَهیم،

باشد که رستگار شویم.

#پرونده_ی_ویژه

#ماه_رجب

_____________________

[1] البته مخفی نماند که در واقع این حرمت از زمان شریعت حضرت ابراهیم(علیه­السّلام) بود و عرب به آن احترام می­گذاشت.

فقط هفت روز دیگه تا شروع ماه رجب مونده.»

بستگی به حال ما داره،

برای بعضیامون این خبر واقعا مهمه و برای بعضیامونم نه چندان،

که البته، اگه میدونستیم چی در انتظارمونه،

قطعا این خبر برای هممون بسیار مهم می بود.

در روایت بسیار تاثیر گذاری، شخصی به نام ثوبان» نقل می­کنه:

جمعی در خدمت پیامبر(صلّی الله­ علیه­ و آله) به جایی می­رفتیم که عبورمان به گورستانی افتاد، حضرت اندکی در میان قبرها ایستادند و سپس به راه افتادند، دو مرتبه ایستادند و به راه افتادند.

من عرض کردم: پدر و مادرم فدای شما ای رسول خدا، چرا بین این قبور توقف می­کنید؟

حضرت گریۀ سختی کردند و ما نیز محزون شده و گریه کردیم، سپس فرمودند: ای ثوبان اینان در قبرهایشان معذّبند ،آنچنان که من نالۀ آنها را شنیدم و دلم به حالشان به رحم آمد و از خدا خواستم عذابشان را تخفیف دهد و خداوند اجابت فرمود. اگر اینها در ماه رجب روزه گرفته بودند، در قبرهایشان عذاب نمی شدند.

عرض کردم: ای رسول خدا! آیا روزه و عبادت در ماه رجب از عذاب قبر ایمنی می­دهد؟

فرمودند: آری! سوگند به آنکه مرا به حق فرستاد، هر مرد و زن مسلمانی که یک روز از رجب را روزه بدارد و یک شبِ آن را به عبادت برخیزد و جز رضای خدا نظری نداشته باشد عبادت هزار سال در نامه عملش ثبت گردد که روزهایش را روزه و شبهایش را به عبادت گذرانده باشد.» [1].

در هر زمان و مکانی، میشه به خدا نزدیک شد، امّا کیه که ندونه بعضی زمانها و مکانها استثنایی هستن؟!

روز و شبهایی در پیش داریم که به اندازۀ هزاران سال میتونن ما رو تو مسیر بندگی، جلو بندازن!!!

و فقط 7 روز دیگه تا اولین شبِ ماه رجب، ماه امیرالمؤمنین (علیه السّلام) و ورود به مهمانسرای حضرت باقی مونده!

به نظرتون این خبر مهم نیست؟!

#پرونده_ی_ویژه

#ماه_رجب

______________________

[1] .وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً، مَا مِنْ مُسْلِمٍ وَ لَا مُسْلِمَةٍ یَصُومُ یَوْماً مِنْ رَجَبٍ وَ قَامَ لَیْلَةً یُرِیدُ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ تَعَالَى إِلَّا کَتَبَ اللَّهُ لَهُ عِبَادَةَ أَلْفِ سَنَةٍ صِیَامٍ نَهَارُهَا وَ قِیَامٍ لَیْلُهَا.»، بحار الانوار، ج94، ص49.